Terug naar: de Homepage van Rob van Es voor méér informatie

Help mee om deze site te promoten. Vertel het uw…!

 

Trefwoorden: A; B; C; D; E ; F; G; H; I; J; K ; L; M; N; O; P; Q; R; S; T; U; V; W; X ; Y ; Z

Opgevraagde artikelen/werken  en/of cursussen vindt u terug onder deze link

 

 

Aanvullingen trefwoorden a t/m z

 

E.e.a op een rijtje zetten,

E=MC2-1-zie bladwijzers uit Beweging en Verschijnsel deel 1,

E=MC2-2-zie bladwijzers uit Beweging en Verschijnsel deel 2,

E=MC2-3-zie bladwijzers uit Gedachten over Ontstaan en Bestaan,

Economie ; de economie zelf is fout-zie bladwijzers uit Vernietiging van Macht,

Economisch denken,

Economisch Denken–zie bladwijzers in “De ontwikkeling van het Denken”,

Economische denken ; het is het economische denken dat als vanzelfsprekend bepalend is geworden voor het beoordelen van het welzijn van de mensen en dus de kwaliteit van de samenleving-zie afl. 21 uit Alledaags Commentaar,

Economische groei, zie bladwijzers in Beweging en Verschijnsel deel 3,

Economische groei, zie bladwijzers in De Ontwikkeling van de West Europese Cultuur,

Economische groei, zie bladwijzers in Identiteitscrises vrijdenken,

Economische groei, zie bladwijzers in Nihilisme en Anarchisme als basis van het Atheisme,

Economische machthebbers-zie nr. 57 uit Filosofie van de Hak op de Tak 1t/m73,

Economische slavernij-zie nr. 18 uit Filosofie van de Hak op de Tak 1t/m73,

Eenvoudige inzichten-zie nr. 64 uit Filosofie van de Hak op de Tak 1t/m73,

Eenzaamheid ; kosmische eenzaamheid-zie nr. 63 uit Filosofie van de Hak op de Tak 1t/m73,

Eenzaamheid,

Eenzijdige denken ; De vijand van de mens is zijn (eenzijdige) denken (de door onszelf als door anderen ingebrachte waardeoordelen-uit De Ontwikkeling van Denken),

Eenzijdige verhoudingen,

Eenzijdigheid-1 ; zie bladwijzers in Beweging en Verschijnsel deel 1,

Eenzijdigheid-10 ; zie bladwijzers in Vrouw en Wereld,

Eenzijdigheid-2 ; zie bladwijzers in Beweging en Verschijnsel deel 3,

Eenzijdigheid-3 ; zie bladwijzers in Briefwisseling-Incest,

Eenzijdigheid-4 ; zie bladwijzers in De Bajes,

Eenzijdigheid-5 ; zie bladwijzers in De Grote Vierslag,

Eenzijdigheid-6 ; zie bladwijzers in De ontwikkeling van de West Europese Cultuur,

Eenzijdigheid-7 ; zie bladwijzers in Filosofie op de Hak op de Tak nrs. 1t/m73,

Eenzijdigheid-8 ; zie bladwijzers in Perestrojka,

Eenzijdigheid-9 ; zie bladwijzers in Tijl Uilenspiegel,

Eerlijkheid,

Eerste Beweger-1-zie bladwijzers uit Beweging en Verschijnsel deel 1,

Eerste Beweger-2-zie bladwijzers uit Filosofievan de Hak op de Tak nr.2,

Eerste Beweger-3-zie bladwijzers uit Gedachten over Ontstaan en Bestaan,

Eeuwigheid,

Eeuwigheid-zie bladwijzers van Beweging en Verschijnsel deel 1,

Egoïsme ; absoluut egoïsme-zie nr. 59,

Eigen rechter spelen_authentiek recht_het recht en het collectief_zie nr. 16,

Eigen rechter-zie nr. 16,

Eigendom ; virtueel eigendom-zie nr. 59,

Eigengereide filosofen-zie nr. 19,

Eigenwaarde -uit Beweging en Verschijnsel deel 2-zie bladwijzers,

Eigenwaarde.

Eigenwaarde/nihilisme,

Einde ; niet wetenscappelijk aantoonbare einde-zie nr. 43,

Eindige zaak-zie nr. 43,

Einstein ; Albert Einstein-zie nr. 69,

Eisen ; opeisen-1,

Eisen ; opeisen-2,

Elementaire materie,

Elementaire materie-ware aard van de materie-elementaire materie als brandpunt van bewegingen(energie)-zie bladwijzers van Beweging en Verschijnsel deel 1,

Elementaire materie-zie bladwijzers van Beweging en Verschijnsel deel 1,

Elementen ; essenties en elementen- nr. 24,

Elimineren van bijzonderheden-zie nr. 48,

Elitaire ; de zuiging van het elitaire-zie bladwijzers van ontwikkeling West Europese Cultuur,

Elite; de nieuwe elites,

Elite-1 nrs 1 t/m 6-zie bladwijzers van ontwikkeling West Europese Cultuur,

Elites-1, Nrs 1 t/m 6 Elke als de maat gestelde norm kan goddelijk zijn, het goddelijke is volledig uitwisselbaar, als het maar om een maatgevend principe gaat. Een ideologie behoort daar ook toe.

Elkaar lustobject zijn,

Elkaars iets wijsmaken-zie nr. 19,

Ellende ; de bron van veel ellende-zie nr. 05,

Emancipatie-1,

Emancipatie-2,

Emancipatie-3,

Emancipatie-zie nr. 47,

Emotioneel bewustzijn- nr. 29,

Energie ; arbeid als energie- nr. 25,

Energie ; Het begin van de Materie-Energie(zie bladwijzers uit Gedachten van Ontstaan en Besteaan)

Energie/economische balans,

Energieën ; Hoe komen de Kosmische deeltjes precies aan hun extreem hoge energieën..? Een raadsel.? Bestudeer Beweging en Verschijnsel deel 1.

Enkele raadgevingen bij “De Kunst van het filosoferen”

Enkeling en gemeenschap- nr. 33,

Enkelingen ; zich bevrijdende enkelingen-zie nr. 67,

Enkelvoudigheden zie bladwijzers van Beweging en Verschijnsel deel 1,

EPR experiment in de fundamentele natuurkunde (Einstein, Podolsky en Rosen) -zie bladwijzers van Beweging en Verschijnsel deel 1,  

Er moet toch iets hogers zijn..?-zie afl. 37-uit Filosofie van de Hak op de Tak 1t/m73,

Er moet toch iets zijn? -zie bladwijzers van Beweging en Verschijnsel deel 1,

Erfelijkheid en geboorte-zie nr. 16,

Erkenning ; het begrip erkenning-zie nr. 07,

Erkenning ; negatieve erkenning-zie nr. 02,

Erkenning ; positieve erkenning-zie nr. 02,

Erotiek en objectivering,

Ervaringskennis- nr. 30,

Essentiële verhoudingen-zie nr. 22,

Essenties en elementen- nr. 24,

Ethiek en Recht,

Ethische kriteria-zie nr. 53

Etnisch zuiveren-zie nr. 06,

Europa ; het begin van West Europa-zie bladwijzers van ontwikkeling West Europese Cultuur,

Europa ; Het oude en het moderne europa [cultuurkenmerken] - zie bladw.,

Europa ; Verenigd Europa-1-zie bladwijzers,

Europa ; Verenigd Europa-2_zie nr.02,

Europa ; Verenigd Europa-3_zie nr.08,

EUROPA een begeerlijk object – Klik [ Op de Valreep 2015 ] en de betreffende bladwijzer,

Europese cultuur ; de ongelovige West Europese cultuur-zie bladwijzers van ontwikkeling West Europese Cultuur,

Euthanasie ; de mens heeft dat recht niet..! is dat zo..?-zie afl. 23,

Euthanasie ; Vriendschap en liefde inzake Euthanasie-afl. 23,

Euthanasie als Abortus ; zowel abortus als euthanasie slaan echter op de polen van het leven-zie bladwijzers,

Euthanasie- menswaardig sterven ; …het proces van menswaardig sterven dient menswaardig te verlopen. Doet de arts dat niet juist dàn verbreekt hij zijn eed als arts._zie Varia nr. 10

Euthanasie, (…uitzichtloos en ondraaglijk lijden..?),

Euthanasie-vrijheid om te sterven-zie nr. 23

Euthanasie-zie bladwijzers,

Evangelie ; Het Evangelie_een Geloofszaak…?_Misbruik…?-zie afl. 12a,

Evangelien ; de Bijbel, de Vier Evangelien, Meesterlijke sprookjesvertellers,

Evolutie ; de evolutie op onze planeet is beëindigd-zie nr. 02,

Evolutie ; het einde van de evolutie-zie nr. 69,

Evolutie ; niet aantoonbare voortgang van de evolutie-zie nr. 42,

Evolutie ; onduidelijk begrip Evolutie-zie nr. 11,

Evolutie en aanpassing- nr. 28,

Evolutie of creatie ; de voorvaderen van de mens..zie bladwijzers

Evolutie of creatie,

Evolutie- wat is: o.a. geest, bewustzijn, psyche, gevoel, begrijpen, denken,

Existentialisme,

Existentialisme-1,

Existentialisme-2- zie bladwijzers uit Beweging en Verschijnsel deel3,

Existentialistische filosofie- zie bladwijzers uit Beweging en Verschijnsel deel3,

Existentiële garanties-zie nr. 07,

Existentiële onvrede-zie nr. 18,

                                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Terug naar: de Homepage van Rob van Es voor méér informatie

 

economisch denken

Voor mensen die opgegroeid zijn in de westerse denktraditie is het niet gemakkelijk het begrip ontwikkeling te begrijpen. Want onwillekeurig sluipt de "groeigedachte" het denken binnen, met als gevolg dat we aan "groter worden" gaan denken en dus bevangen raken in kwantitatieve begrippen. De ideeën over de huidige economie zijn een goede illustratie. Men zegt immers "het gaat goed met de economie, want de winsten stijgen, de export neemt toe, er komen weer arbeidsplaatsen bij ", enzovoort. Er is dus inderdaad te spreken van "groei", maar betekent dit nu ook dat de economie als zodanig verbetert?

Voor meer informatie, zie: De ontwikkeling van het denken

 

Het verzamelaars- denken

Zoals gezegd leven wij in de periode van het mannelijke denken. Dat is een denken waarbij alles draait om de verzameling. Het streven is dan ook er op gericht zoveel mogelijk elementen aan de verzameling toe te voegen: in de wetenschap gaat het om het vergroten en uitbreiden van de kennis, in de economie gaat het om de "groei", in de politiek gaat het om het vergroten van de macht, in de democratie om het laten meetellen van zoveel mogelijk kiezers en in het recht om het op redelijke wijze regelen van zoveel mogelijk menselijke relaties, enzovoort. Men "inventariseert" de werkelijkheid. Weliswaar doet men het voorkomen alsof het gaat om het begrijpen van de werkelijkheid, maar als men dat al echt meent houdt het "begrijpen" toch niet meer in dan het ordenen van de gegevens, het op een rijtje zetten, een inventaris maken. Inderdaad kan men daarmee door de ruimte reizen, de atoomkern splitsen, een harttransplantatie verrichten. Maar men kan er niet de honger mee opheffen, de dreiging van een oorlog mee keren, het welzijn van de mensen bevorderen. Men DOET namelijk niet echt iets met het denken, de kennis breidt zich uit maar het denken ontwikkelt zich niet…

Voor meer info, zie: De ontwikkeling van het denken en Conditionering

 

Eenzijdige verhoudingen :  o.a. de rampspoed van de liefde
Waar komen die spanningen , wrijvingen, irritaties etc. in een relatie vandaan ?

Hoe kan ik die voorkomen ?  Zie:   onvrede  

 

 

 

 

Liefde , Trouw , Eerlijkheid                                     

Citaat uit “Trouw aan…”: Je moet je echter wel afvragen welke begrippen inhoud zijn van het begrip liefde. Ik kom dan op een tweetal begrippen, namelijk eerlijkheid en trouw. Het eerste betekent dat je voor jezelf alles laat gelden wat er te gelden heeft, dat je dus niets in jezelf verdoezelt. Dat hangt ten nauwste samen met het begrip twijfel.

Een eerlijk mens durft voor zichzelf toe te geven dat hij twijfelt.

Het tweede betekent dat je jezelf, als geheel van allerlei eigenaardigheden, zo helder mogelijk laat gelden en dat je dus niet van dat geheel afwijkt. Je verschuilt jezelf niet achter uiterlijkheden.

( gebruik b.v de trefwoorden: samenhang, ruimte, liefde.)  Zie…  

 

 

 

 

eigenwaarde

Bouwen zij niet hun gehele persoonlijkheid op met behulp van een besef van eigenwaarde, ja zelfs van eigen meerwaarde ten opzichte van de andere mensen? En is niet ons gehele ethische, maatschappelijke, politieke en economische stelsel gebaseerd op de meerwaarde van de een ten opzichte van de ander en dus ook op de competitie en naijver tussen de mensen, alle mooie woorden over “gelijkheid” ten spijt?

Onze waardenstelsels berusten op de analyse, het uit elkaar halen van de werkelijkheid en het vervolgens vergelijken van het ene onderdeel met het andere. Bij die vergelijking zijn onze eigen belangen de maat. Op grond van die belangen hechten wij- letterlijk - waarde aan bepaalde dingen en mensen en aan andere niet. Dat geldt ook voor de overtuigingen, de zogenaamde geestelijke zaken, de idealen, want ook die vormen wij vanuit ons eigen belang. Weliswaar beweren wij in dat geval dat het ons om het belang van de mensheid gaat, maar intussen zijn wij het toch zelf die bepalen wat het belang van de mensheid is. Het is voor ons belangrijk dat het goed komt met de mensheid, maar voor dat goede leggen wij onze eigen normen aan.

Het goede is voor een godsdienstige iets anders dan voor een vrijdenker. Dus wordt het waarde hechten aan bepaald door onze eigen geest, waarin wij ons een voorstelling maken van de werkelijkheid, zoals die volgens ons zou moeten en kunnen zijn. Het is echter de vraag of de werkelijkheid is zoals wij ons haar voorstellen.

Voor meer informatie, zie: Dat verrekte nihilisme

 

 

 

Eigenwaarde/nihilisme

Het begrip nihilisme moet gezien worden in het licht van datgene dat ik al over de ontwikkelde individu gezegd heb: als alle mensen voor ieders besef, en dus ook onderling, individu geworden zijn en datzelfde ook geldt voor de producten van die mensen, vervallen de waardeverschillen tussen de afzonderlijke mensen.

Met het vervallen van die verschillen wordt het waardebegrip een leeg begrip. Je kunt dan ook stellen dat er wezenlijk niets is dat waarde heeft. En ook is er niemand die waarde heeft. Dat is de werkelijke inhoud van het begrip nihilisme, een begrip dat in onze huidige cultuur vrijwel niet verstaan wordt, juist omdat iedereen nog bezig is eigenwaarde te ontwikkelen en te bevestigen. Het begrip anarchisme heeft als inhoud dat de mens zichzelf bestuurt. Het tot gelding komen van dat begrip vooronderstelt dat er geen materiële of ideologische waarden zijn die de mens dwingen een bepaalde kant op te gaan. Zijn die waarden er wel dan kun je niet spreken van een zichzelf besturend mens, het zijn dan de waarden die hem besturen.

Voor meer informatie, zie:  Beweging en Verschijnsel deel 2

 

 

DE OERCEL: ( trefwoorden : beweeglijkheden , ruimte , elementaire materie , samenhang , materie , relatie , oercel , bewustzijn , psyche , buitenwereld , wat is geest , zelfbewustzijn ).

Lees hiervoor Beweging en Verschijnsel deel 1, 2 en 3

 

 

 

elkaar lustobject zijn                                                                

Dat "beginnen" moeten we niet uitsluitend in de tijd denken, het is niet altijd het eerste wat je aan elkaar ervaart en daarom moet je het zien als "het eerste moment" van de zaak. Logisch: zonder uiteen zijn kan er geen ineenzijn ontstaan. De prikkeling ligt op het terrein van het uiteen zijn, maar tegelijk is de prikkeling het eerste begin van het naar elkaar toe gaan. Het is als het ware “de grens" van het buiten elkaar zijn van twee mensen. Dat je de prikkeling als "eerste moment" niet in de tijd moet denken blijkt ook hieruit dat bij verdere toenadering van twee mensen die prikkeling niet verdwijnt, zij blijft almaar meespelen. Zou zij verdwijnen dan zou het met het vrijen ook niet veel worden. Ook hier zien we weer dat we moeten vermijden om (westers) lineair te denken. Zouden we dat wel doen, dan zou met het optreden van het tweede moment het eerste voorbij zijn, maar zo is het dus niet. Het is zelfs nog sterker: als in de seksualiteit “het elkaar object zijn" niet mee blijft spelen, mislukt de hele zaak. Iedereen weet wel dat je ten opzichte van elkaar geprikkeld moet zijn, maar lang niet iedereen realiseert zich dat dit gebaseerd is op het voor elkaar over en weer "object zijn" - om een tegenwoordig veel misbruikt woord te gebruiken: "elkaar lustobject zijn". In allerlei verhandelingen over de seksualiteit wil men dit er nogal eens uitpoetsen omdat men het niet "humaan" vindt elkaar als een object te beleven. Typisch is dat de westerse mensen nauwelijks iets anders doen dan elkaar als een object te beschouwen, maar in de seksualiteit zou het dan niet erg liefdevol zijn! De seksualiteit wordt vaak heel zoetig voorgesteld, als een sprookjeswereld waarin de prins en de prinses elkaar vinden en heel poëtisch één worden. Het uiteen zijn, waar nu juist de prikkel ligt, is dan geheel en al opgeheven. Typisch: in het Oosten liet men de geliefden op dat moment sterven! Men wilde daar de individualiteit niet en dus wilde men elkaar ook in geen geval lustobject zijn. Dat wil niet zeggen dat men de lust als zodanig afwees; in tegendeel, maar men zag die als goddelijk en dus als bovenaards, als boven het object uitgaande. Meer info, zie…

 

 

 

Liberalisme-1: dat verdomde individualisme

Het individualisme heeft in zogenaamd linkse kringen geen goede naam, geassocieerd als het wordt met liberalisme en kapitalisme. Dat is eigenlijk merkwaardig, want het grondthema van de westerse cultuur is toch de ontwikkeling van de mens tot individu. Je zou dus verwachten dat juist mensen die zichzelf graag 'progressief' noemen warme pleitbezorgers van elke, de individualiteit bevorderende, ontwikkeling zouden zijn...
Niets echter van dit alles! Een en ander wordt nog vreemder als je ziet dat diezelfde mensen die met betrekking tot het individualisme in ònze cultuur een afwijzende houding aannemen er, als het gaat om àndere culturen, bijvoorbeeld die van de derde wereld of de voormalige 'communistische' wereld, energiek naar streven om daar de mensen te steunen in hun worsteling om vrij en zelfstandig te worden, los te komen van de voorgeschreven massa-identiteit en een persoonlijke identiteit te ontwikkelen. Feitelijk dus een aanmoediging om zich in individualistische zin te verwerkelijken. Maar, tegelijkertijd is er dit taboe ten aanzien van het individualisme. Een taboe is het in alle opzichten want het mag beslist geen 'individualisering' of iets dergelijks heten, maar het moet beschreven worden in termen van 'emancipatie', 'bevrijding', 'dekolonisatie' en zomeer. Voor meer info. Zie: Varia- nr. 03  

 

 

 

Liberalisme-2: Dat verfoeilijke individualisme

Het individualisme heeft in zogenaamde linkse kringen geen goede naam, geassocieerd als het wordt met liberalisme en kapitalisme. Dat is eigenlijk merkwaardig, want het grondthema van de westerse cultuur is toch de ontwikkeling van de mens tot individu. Je zou dus verwachten dat juist mensen die zichzelf graag progressief noemen warme pleitbezorgers van elke, de individualiteit bevorderende, ontwikkeling zouden zijn...

 

Niets echter van dit alles! Een en ander wordt nog vreemder als je ziet dat diezelfde mensen die met betrekking tot het individualisme in hun eigen cultuur een afwijzende houding aannemen en als het gaat om andere culturen, bijvoorbeeld die van de derde wereld of de voormalige communistische wereld, energiek naar streven om daar de mensen te steunen in hun worsteling om vrij en zelfstandig te worden, los te komen van de voorgeschreven massa identiteit en een persoonlijke identiteit te ontwikkelen. Feitelijk dus om zich in individualistische zin te verwerkelijken. Maar, tegelijkertijd werkt het taboe ten aanzien van het individualisme - want een taboe is het - toch in zoverre door dat laatstgenoemd proces beslist geen individualisering of iets dergelijks mag heten, maar beschreven moet worden in termen van emancipatie, bevrijding, dekolonisatie en zomeer.

Voor meer info. Zie: Dat verfoeilijke individualisme

 

 

 

Erotiek en objectivering:

We hebben gezien dat seksualiteit is: het elkaar benaderen van het vrouwelijke en het mannelijke. Dat is lang niet altijd hetzelfde als vrouw en man, maar daarover moeten wij het nog hebben. Erotiek heeft uiteraard met seksualiteit te maken, maar toch is het in zoverre iets anders dat het strikt individueel is, d.w.z. dat het geldt voor jou zelf, ongeacht de ander, die er overigens wel de oorzaak van kan zijn. De erotiek is het hele complex van verschijnselen en ervaringen die prikkelend zijn. Zonder prikkeling is de seksualiteit, in de zin van met elkaar vrijen, onmogelijk, of in ieder geval niet bevredigend. Prikkeling ontstaat door zintuiglijke ervaringen (vaak ook fantasieën van zintuiglijke ervaringen) die dus van buitenaf komen, een "uitwendig" karakter hebben. Het is een complex van zintuiglijke ervaringen aan elkaar. Die winden je op. Maar essentieel is hierbij dat "jij" buiten "mij" bent. Hier geldt het begrip "buiten elkaar zijn", dat voor alle verschijnselen en dus ook voor een mens geldt. De vrouwelijke verhouding (geheel) en de mannelijke verhouding (inhoud) zijn uiteen. Dat is de praktische basissituatie van de mensen; in de seksualiteit gaan ze ineen en dat proces begint met de een of andere prikkeling. Meer info: zie…

 

 

EUTHANASIE: “Ik beslis zelf wel over mijn LEVEN en mijn STERVEN”. 

Is dat wel zo ?  klik hier  

 

 

 

 

Evolutie of Creatie

 

De bedoeling van een wetenschappelijk congres is de discussie; daaruit put het congres zijn kracht dat het de deelnemers aanzet tot het overdenken van nieuwe argumenten. Maar aan dit laatste hebben de gelovigen geen behoefte, gezegend als zij zijn met het bezit van de door god persoonlijk geopenbaarde waarheid, neergeschreven in het heilige boek, de bijbel. En dus wordt er voor het congres aan de sprekers medegedeeld dat het niet toegestaan is te filosoferen. Ik ben bang dat het aan veel mensen ontgaan zal zijn wat de betekenis is van een dergelijk verbod. Want voor de meeste mensen is de filosofie toch maar een oeverloos en dor gezwam, dat bovendien nog zo abstract is dat niemand er iets van begrijpt, laat staan dat iemand er iets aan heeft. Het verbod om op een dergelijke manier de toehoorders te vervelen lijkt dus redelijk. Maar het verbod tot filosoferen betekent in feite dat het niemand toegestaan is op het geheel der feiten een visie te hebben. Men mag de feiten niet plaatsen in het verband van een visie op de werkelijkheid.

De feiten moeten los van elkaar blijven.

In de grond van de zaak houdt dit in dat het zelfs onmogelijk is over de evolutiegedachte te spreken - deze gedachte berust immers voor een goed deel op een visie, op een door onderzoek en denken naar voren gekomen voorstelling van de werkelijkheid. En in dit licht mogen de feiten niet gesteld worden, want dan is men bezig te filosoferen! 

Voor meer info. zie: evolutie of creatie

 

 

Het wordingsproces, de evolutie :

(wat is: o.a. geest,bewustzijn,psyche,gevoel,begrijpen,denken. )           

Als je de hele gedachtegang over het wordingsproces, de evolutie van het leven en de structuur van de mens af gedacht hebt blijken er bewustzijn en zelfbewustzijn te gelden en op grond daarvan is de werkelijkheid zogezegd tot weten omtrent zichzelf gekomen. Dan blijkt dat dit weten de leidraad voor de filosofische gedachtegang is en niet de een of andere waarneming. Maar, het is typisch filosofisch, dat je hier pas dan achter kunt komen als je de hele denkweg afgelegd hebt. Omdat wij dit op het ogenblik nog niet gedaan hebben kunnen wij eigenlijk nog niet weten dat wij, bij het begin van onze gedachtegang, niet met een waarneming te doen hadden. En, voor zover het toch een waarneming was - want dat is het ook - is die er tengevolge van iets anders. Het blijkt namelijk dat wij mensen waar kunnen nemen juist omdat dit weten er is en dat de in onze cultuur heersende opvatting dat weten een gevolg zou zijn van waarneming, waarop onze gehele wetenschap en de daarbij behorende theorieën gebaseerd zijn, een misvatting is. Deze wreekt zich dan ook, met het voortschrijden van de wetenschappelijke ontwikkeling, steeds meer: de toename van de kennis leidt helemaal niet tot een beter weten, maar daarentegen juist tot een steeds grotere verwarring. Die heft zich op den duur echter wel weer op als de mensen cultureel zover gevorderd zijn dat zij de gedachtegang, op grond van louter denken, aandurven. Als het zover is zal ook blijken wat het werkelijke nut van het verzamelen van wetenschappelijke kennis is geweest.

Er zijn nogal wat verschijnselen waarop het wetenschappelijke denken slechts tot aan een zekere grens vat heeft en daaraan voorbij niet meer. Volgens Newton moet je daarop verder geen acht slaan, maar intussen blijven de problemen wel liggen. Als voorbeeld de werking van de hersenen. Men weet een heleboel, zeker nu men meer vertrouwd is geraakt met kunstmatige geheugens zoals computers en zich geoefend heeft in een andere wijze van denken. Daardoor kan men zich wel enigszins voorstellen hoe bijvoorbeeld de herinnering werkt. Maar voor een wetenschapper is de vraag wat het bewustzijn is, niet op te lossen. Wat is geest, wat is gevoel, wat is bewustzijn, wat is begrijpen? Hij kan er desnoods wel een aantal eigenschappen van opsommen, maar de vraag wat is het, blijkt onoplosbaar. De oorzaak van dit merkwaardige verschijnsel is gelegen in het feit dat in het verschijnsel hersenen, als samenklontering en als organisatie, ook het aaneen gegroeid zijn meespeelt en daarover is empirisch niets aan de weet te komen. Dat geldt niet alleen voor de hersenen, maar voor de gehele verschijnselen wereld. De onderzoekers stuiten dan ook steeds op onverklaarbare en niet te onderzoeken zaken. Daar slaat het onderzoeks- denken af. De leegte, die dan ontstaat, is gewoonlijk precies het terrein waarop allerlei theorieën losgelaten worden, van behoorlijk plausibele tot en met mystieke, paranormale en metafysische.

Voor nadere informatie, zie : Beweging en Verschijnsel deel 1,2 en 3

 

Ook de geschiedenis leert ons dat de ontwikkelingen in de cultuur niet te danken zijn aan gevoerd beleid en bekwaam management, maar aan langzaam onontkoombaar worden van inzichten. Beleid en management zijn er pas als die inzichten aanvaard zijn en de oude praktijken algemeen als ondeugdelijk worden gewaardeerd. Zo is de afschaffing van de slavernij niet aan beleid te danken, maar aan emancipatie van individuele mensen in de westerse cultuur. Pas veel later werd het een beleid om halsstarrige slavenhouders tot de orde te roepen. Er is zelfs een Amerikaanse burgeroorlog voor gevoerd (1861-1865).

De planten- en dierenwereld komt niet verder dan het bewustzijn. De werking hiervan is een geprogrammeerde, plant en dier kunnen er geen nee op zeggen. Voor dat bewustzijn van elk individueel levend exemplaar is de werkelijkheid samenhangend: hij ziet en ervaart zijn biotoop zo. Maar alweer: in feite hangt er niets samen. Het ene levende wezen is het andere niet, ondanks het feit dat alle leven eigenlijk één leven is en alle afzonderlijke vormen in zichzelf een en al samenhang zijn. Het leven heeft zich echter in talloze vormen gedifferentieerd en die vormen staan op zichzelf. Let er echter op dat ik het nu niet over de relaties tussen de levensvormen heb, want die zijn er wel degelijk en zelfs op buitengewoon innige wijze. Het laten gelden van die samenhang geschiedt automatisch, het is dus een programma waaraan niet te ontkomen is - dit laatste in tegenstelling tot de mens. Daarom verbreekt een dier nimmer de werkelijkheid, misdaad is hem vreemd. De mens echter loopt uit in zelfbewustzijn en daardoor is letterlijk alles ontkend.

Hij kent dan ook geen automatisch geldend besef van samenhang. Vooral voor zover de mens eenzijdig op zijn denken afgaat krijgt het besef van samenhang geen kans omdat het bewustzijn geen kans krijgt. Het is dan allemaal zelfbewustzijn wat de klok slaat en dat betekent dat het over een in zichzelf gescheiden werkelijkheid gaat. Het uiteenzijn viert dan hoogtij! Het is vaak moeilijk te aanvaarden dat het juist het denken is dat tot misdaad, verwaarlozing en uitbuiting leidt, maar toch is dat een feit. Daarmee is het denken niet afgekeurd en af te keuren want dat gaat gewoon zijn gang. Af te keuren is de eenzijdige kijk, de botte voorstelling zoals die als onaantastbare maat genomen wordt - vooral in de moderne cultuur. Meer informatie, zie: De Grote Vierslag

 

Het mag dan ook geen wonder heten dat de moderne mensen een toenemend gevoel van eenzaamheid, van de ander gescheiden-zijn, ervaren en dat zij hiervoor geen verklaring kunnen vinden omdat zij nu eenmaal niet kunnen begrijpen dat een verbeterde communicatie een groter bewustzijn van gescheiden-zijn teweegbrengt. En zij kunnen dit niet begrijpen omdat zij geen raad weten met hun individuele gesteldheid. Het feit dat een verbeterde communicatie een grotere eenzaamheid oproept mag niet als argument gebruikt worden om de verdere ontwikkeling op dit gebied af te remmen. Als we namelijk de gedachtegang…

Voor meer info. Zie: Eenzaamheid en onvrijheid

 

 

In het westerse denken is het begrip eeuwigheid verworden tot een almaar voortdurend tijdsverloop, dus een tijd die nooit ophoudt. In het hiernamaals blijft de tijd maar doorgaan. Dat echter is een banale, kwantitatieve westerse opvatting. Als men lang geleden, in het oosten maar ook later in de Griekse cultuur en de Evangelische cultuur, over “het eeuwige leven” sprak doelde men niet op een nimmer ophoudend tijdsverloop, maar op het karakter van de oorspronkelijke werkelijkheid. Omdat men begreep dat voor de mens die werkelijkheid geldt dacht men hem eeuwig leven toe, zonder te menen dat hij zonder ophouden zou leven. Men stelde de mens in het teken van de eeuwigheid en dat is eigenlijk in het teken van de geest, dat wil zeggen het oorspronkelijke karakter van de beweeglijkheden weer terug, het niet meer in het tijdelijke geworteld zijn en dus niet meer in het eenzijdig materiele.

Voor meer informatie zie: Beweging en Verschijnsel deel 1

 

De nieuwe elites

Aan de basis van de Angelsaksische wereld treffen wij een drietal elites aan, die elk op hun eigen wijze een rol gaan spelen. Het spreekt vanzelf dat we als eerste te doen hebben met de traditionele elites, bestaande uit de adel en de afstammelingen van de vroegere regenten. De leden van deze groeperingen behoorden automatisch tot de bovenlaag van de maatschappij, louter op grond van hun afkomst. Aanvankelijk werden er aan deze mensen nauwelijks intellectuele eisen gesteld, maar met het zich doorzetten in de 19e eeuw van het wetenschappelijke denken werd enige ontwikkeling op intellectueel gebied toch wel wenselijk geacht: men ging de universiteiten bezoeken en men eiste de universitaire vorming voor zichzelf op. Het werd een voorrecht van de bovenlaag, in tegenstelling tot voordien, toen er veel begaafde mensen uit het volk tot de universiteit doordrongen. Tot aan de tweede wereldoorlog echter waren het die geschoolde klassieke elites die de dienst uitmaakten. Echte politieke figuren waren zij niet, het waren geboren machthebbers, die, in het beste geval, tamelijk liberale opvattingen hadden. Zij waren tegen een allesoverheersende staat en zij juichten een zo groot mogelijke persoonlijke vrijheid toe, ook de vrijheid om in het gedrang vertrapt te worden. Een ieder moest zijn eigen bonen maar doppen. De staat was eigenlijk hun bezit, zoals zij in het verleden de wereld bezaten als feodale heren. Maar na de tweede wereldoorlog verdwijnen deze elites gaandeweg van het staatkundige toneel: zij zijn hoogstens nog goed voor ambassadeursposten en decorum bij vorstelijke vertoningen. Als representanten van de klassieke wereld hebben zij afgedaan; op grond van hun afkomst is er voor hen geen plaats meer in de Angelsaksische wereld, zoals die zich sinds 1945 doorgezet heeft. Wie echter wel bij die nieuwe Angelsaksische wereld behoren zijn de zogenaamde nieuwe rijken. Dat zijn mensen die op de een of andere manier rijk geworden zijn, doorgaans ten gevolge van activiteiten in de koloniën. Zij hadden ook een belangrijk aandeel in de geldhandel. Deze nieuwe rijken kwamen voor het merendeel voort uit de burgerij; zij konden zich in geen enkel opzicht op een deftige afkomst beroepen. De beruchte Colijn bijvoorbeeld (1869 - 1944) was ook als koloniaal begonnen en rijk geworden door de olie. Maar hij bracht het wel tot premier en verschillende ministersfuncties. Toch is er ook bij deze soort van elite een verandering opgetreden: de wijze waarop je rijk geworden bent is een rol gaan spelen. Tegenwoordig is wetenschappelijke vorming vereist en bovendien hecht men waarde aan een economische carrière. Je moet concerns achter je hebben en dat tekende zich ook al af bij een figuur als Colijn. Van belang is evenwel dat dergelijke elites min of meer uit het volk voortgekomen zijn. Een echte politieke gesteldheid hadden zij echter niet; hun machtsbewustzijn was in wezen tiranniek, gericht op de sterke man. Een duidelijke calvinistische inslag was kenmerkend. Tot nu toe heeft deze elite zich weten te handhaven, zij het met enige wetenschappelijke aanpassingen. De belangrijkste Angelsaksische bovenlaag wordt tegenwoordig gevormd door de nieuwe politieke elite. Het gaat deze mensen louter om de politiek en dat komt in de praktijk natuurlijk neer op macht. De basis van deze machtsgroep is gelegd door het politieke socialisme, zoals dat zich in de sociaal democratie doorgezet heeft. Of men nu tot een socialistische politieke partij behoort of niet, toch komt men uit die basis voort. En die elite is de maat voor alles wat de staat betreft. Afkomst en rijkdom spelen geen rol, een concern als achtergrond is zelfs ongewenst, terwijl wetenschappelijke vorming vereist is. Met recht kunnen wij zeggen dat in deze elite de Angelsaksische gesteldheid zich effectief heeft waargemaakt. En dat is een feit geworden na de tweede wereldoorlog. In dit verband is het opmerkelijk dat heel veel mensen niet in de gaten hebben dat deze verandering van gesteldheid heeft plaatsgevonden. Nog minder wil men inzien dat er een verband bestaat tussen deze veranderingen en het nationaal socialisme: beide zijn manifestaties van de Germaanse cultuurwereld, de één op democratische wijze, de ander op dictatoriale. Maar het verschil tussen die twee is niet zo groot als gewoonlijk gesuggereerd wordt

Meer info: klik hier (Zie bladwijzer: de nieuwe elite)

Terug naar: de Homepage van Rob van Es voor méér informatie

 

 

website analysis
website analysis

website analysis
online hit counter